آتروپین قطره چشمی
- نام لاتین: atropine
- نام فارسی: آتروپین
- مصرف در حاملگی: C
- گروه درمانی – دارویی: پاراسمپاتیک آنتی موسکارینی، آلکالوئید بلادونا - واگولیتیک، ضد آریتمی
مرجع اطلاعات دارویی بانک دارو، تمام اطلاعات دارویی مورد نیاز شما را جمع آوری کرده و سپس برای افزایش دانش سلامتی شما انتشار می دهد.
اشکال دارویی:
آمپول Inj: 0.5mg/ml, 2mg/0.8ml, 10mg/10ml, 20mg/2ml
قرص Tab: 0.5mg
پماد چشمی Ophth. oint: 1%
قطره چشمی Sterile Eye Drops: 0.5%, 1%
فارماکوکینتیک – دینامیک ، مکانسیم اثر:
داروی آنتی کولینرژیک جهت کاهش حرکات (تونونیسیته عضلات صاف) دستگاه گوارش، دستگاه ادراری و صفراوی و اثرات ضد ترشحی.
ممانعت از اثـرات مـوسکارینی اسـتیل‌کولین در مـحل‌های پس سـیناپسی رشته‌های عصبی پاراسمپاتیک مثلا در عضلات صاف، غدد تـرشحی و CNS مـمانعت از تـرشح بـزاق، ترشحات برونشی و تعریق با دوزهای پایین، گشادشدن مردمک، افزایش ضربان قلب (اثرات واگولیتیک)، برهـم‌خوردن تطابق چشـم با دوزهای متوسط و کاهش حرکات دستگاه گوارش و دستگاه ادراری با دوزهای بالا و ممانعت از ترشح اسید معده با دوزهای خیلی بالا.
مورد استفاده در مسمومیت با ترکیبات ارگانوفسفره و گازهای عصبی و پادزهر مسمومیت‌های قارچی (مثل Amanita muscarial) جذب گوارشی. پاکسازی سریع از خون. توزیع در بدن. عبور از سد خونی مغزی .BBB متابولیزاسیون ناقص‌کبدی. دفع‌کلیوی. نیمه عمر حدود ٤ ساعت. عبور از جفت و ترشح با مقادیرکم در شیر مادر. یونیزاسیون نمکهای‌کواترنر مـانند methonitrate در مایعات بدن، نامحلول در چربی و غیرقابل عبور از .BBB
مصرف برحسب اندیکاسیون:
- ایست قلبی و برادی کاردی سینوسی
- قبل از بیهوشی برای کاهش ترشحات مجاری تنفسی و عدد بزاقی
- پادزهر در مسمومیت با ارگانوفسفره ها
- درمان کمکی اسپاسم پیلور، هیپرتونیسیتی روده باریک، افرایش حرکات کولون،کولیک صفراوی و حالب، اسپاسم برونشیال، افرایش تونیسیته عضله دترسور مثانه در اختلالات دستگاه ادراری،هیپرتونیسیته عصلات رحمی، اولسر پپتیک، رینوره در رینیت حاد، سندرم روده تحریک پذیر
- شل کردن دستکاه گوارش فوقانی و کولون در زمان انجام پرتونگاری هیپرتونیک
تداخلات مهم:
دارویی:
- افزایش اثر و عـوارض آنتی کولینرژیکی در مـصرف هـمزمان بـا داروهـای آنـتی کولینرژیک(همچون آمانتادین، گلوتتماید، مپریدین، داروهای ضد آریتمی، داروهای ضد پـارکینسون، فـنوتیازین‌ها و ضد افسردگی‌های سه‌حلقه‌ای، کینیدین و آنتی هیستامین‌ها)
- افزایش احتمال بروز ضایعات مخاطی در استفاده همزمان با قرصهای کلرید پتاسیم با ماتریکس مومی
- اختلال در جذب سایر داروها به علت کند نمودن حرکات دودی دستگاه گوارش
- کاهش جذب آنتی کولینرژیک ها در مـصرف هـمزمان بـا آنتی‌اسیدها
موارد منع مصرف و احتیاط:
منع مصرف: در مبتلایان به گلوکوم با زاویه بسته، احتباس ادرار، بیماری انسدادی لوله گوارش، فلج ایلئوم، توکسیک مگاکولون، فلج روده، تب برای مبتلایان با وضعیت ناپایدار قلبی - عروقی در نتیجه خونریزی،
آسم، مبتلایان به میاستنی گراویس، در صورت حساسیت و دوران شیردهی.
احتیاط: در خانم های باردار و مبتلایان به سندرم داون
عوارض جانبی:
شایعترین: سردرد، بی‌قراری، بی‌خوابی، سرگیجه، تاکیکاردی، تپش قلب ، میدریاز، تاری دید، خشکی دهان (حتی با دوزهای پایین)، یبوست.
مهمترین: کوما، تاکیکاردی، آنژین و آنافیلاکسی.
سایر عوارض: آتاکسی، نا آگاهی از موقعیت زمانی یا مکانی، توهم، هذیان، هیجان، بـی‌قراری و گـیجی (اغلب در سـالمندان)، تـرس از نـور، احسـاس تشـنگی، تهوع، اسـتفراغ، احـتباس ادرار، لوکوسیتوز، گر گرفتگی، واکنش های شدید حساسیتی.
مصرف در بارداری و شیر دهی:
عبور سریع از جفت و تاثیر بر جنین. استفاده با احتیاط در دوران بارداری. ترشح ناچیز در شیر مادر. منع مصرف در شیردهی
مسمومیت و درمان:
ممانعت از جذب بیشتر آتروپین خوراکی با شستشوی معده و تجویز زغال فعال. منع مصرف فیزوستیگمین. استفاده از دیازپام جهت کنترل هیجان شدید یا تشنج. منع مصرف فنوتیازین‌ها به علت تشدید عوارض آنتی‌کولینرژیک
همچنین بخوانید: اطلاعات دارویی پروپرانولول
توجهات پزشکی – پرستاری ، آموزش بیمار - خانواده:
- تاثیر بیشتر آتروپین در مبتلایان به سندرم داون و اثر کمتر در مبتلایان به آلبینیسم
- بروز اثـرات و عوارض سیستمیک حتی با قطره های چشمی آتروپین
- خودداری از تجویز دارو به بـیماران تب‌دار بـه ویژه کودکان به علت امکان بروز هیپرترمی با دارو
- مراقبت از بیمار از نظر بروز برادی کاردی به ویژه با دوز پایین، رفع این عارضه اغلب طی ٢ دقیقه
- کنترل مـبتلایان بـه بـیماریهای قـلبی عروقـی از نظر بروز تاکیکاردی به علت امکان تبدیل این عارضه به فیبریلاسیون بطنی
- مصرف فـرم خوراکی دارو نیم تا یک ساعت قبل از غذا جهت رسیدن به حداکـثر جذب
- اسـتفاده از آب‌نـبات تـرش، تکه‌های یخ یا آدامس های فاقد شکر درکنترل خشکی دهان
- افزایش مصرف مایعات، میوه و سبزیجات جهت تقلیل عارضه پوستی
