بهترین درمان های دارویی برای جلوگیری از بارداری ناخواسته
بارداری ناخواسته از بدترین اتفاقاتی‌ست که ممکن است در زندگی مشترک یک زوج رخ دهد. خوشبختانه در دنیای امروز انسان‌ها می‌توانند با استفاده از روش‌های بسیار متنوع پیشگیری از بارداری جلوی این اتفاق نامطلوب را بگیرند و برعکس قرون گذشته در باردار‌شدن یا نشدن مغلوب طبیعت نیستند.
1. استفاده از قرص‌های پیشگیری از بارداری
قرص‌هایی که برای جلوگیری از بارداری استفاده می‌شوند به‌طور کلی به دو دسته‌ی قرص‌های ترکیبی (دارای دو هورمون استروژن و پروژسترون) و قرص‌های حاوی پروژسترون تقسیم می‌شوند.
قرص‌های ترکیبی خود در سه گروه تک‌فازی، دوفازی و سه‌فازی دسته‌بندی می‌شوند. قرص‌های تک‌فازی در تمامی دوره‌ی مصرف با دوز یکسان استفاده می‌شوند، دوز قرص‌های دوفازی یک بار در هر سیکل و دوز قرص‌های سه‌فازی دو بار در هر سیکل تغییر می‌کنند. قرص‌های ضدبارداری تأثیری با پیشگیری از انتقال بیماری‌های مقاربتی ندارند:
قرص‌های ترکیبی
قرص‌های ال‌دی و اچ‌دی رایج‌ترین انواع قرص‌های ترکیبی در ایران هستند. هر دوی این قرص‌ها تک‌فازی هستند و دوره‌ی مصرف هر دو 21 عدد در هر سیکل است. معمولاً اولین قرص از روز اول تا پنجم پریود مصرف می‌شود و بعد از خوردن 21 قرص، مصرف قرص برای 7 روز متوقف می‌شود و بعد از 7 روز مجدداً مصرف قرص برای 21 روز بعد ادامه پیدا می‌کند و به‌همین ترتیب پیش می‌رود. معمولاً 3 تا 4 روز بعد از قطع مصرف دارو قاعدگی اتفاق می‌افتد، اما زمان بروز قاعدگی تأثیری بر روند مصرف این قرص‌ها ندارد.
قرص ال‌دی (LD) یکی از رایج‌ترین داروهای پیشگیری از بارداری ناخواسته است. این دارو از سه راه فرایند باروری را مختل می‌کند و مانع از تکمیل‌شدن آن می‌شود.
ال‌دی دارای ترکیبات استروژنی و پروژسترونی است و درنتیجه‌ی مصرف آن عمل تخمک‌گذاری انجام نمی‌شود و بدیهی‌ست که درصورت نبود تخمک امکان باروری وجود نخواهد داشت. گذشته از این ال‌دی مانع از انتقال تخمک بارورشده یا به‌اصطلاح لانه‌گزینی آن در لوله‌های رحمی می‌شود، عملی که برای تکمیل فرایند باروری ضروری‌ست. بنابراین حتی درصورتی‌که ال‌دی نتواند مانع از تخمک‌گذاری شود و تخمک رهاشده بارور شود، باز هم تخمک بارورشده امکان عبور از لوله‌های رحمی را نخواهد داشت.
علاوه‌براین ال‌دی با افزایش ضخامت مخاط گردن رحم از ورود اسپرم به رحم جلوگیری می‌کند. احتمال باروری درصورت مصرف صحیح قرص ال‌دی بسیار کم است. احتمال بارداری درصورت استفاده‌ی صحیح از این قرص 3 نفر از 1000 مصرف‌کننده در طول یک سال است و همین باعث محبوبیت آن شده‌است.
گفتنی است که ممکن است این قرص در افراد مبتلا به میگرن و افراد سیگاری، به‌ویژه در سنین بالای 35 سال، باعث بروز مشکلات مغزی شود و بهتر است این دسته‌افراد از سایر قرص‌ها و روش‌های پیشگیری از بارداری استفاده کنند.
اما قرص اچ‌دی (HD) نسبت به ال‌دی هورمون‌های بیشتری دارد و به‌خاطر عوارض جانبی نامطلوب معمولاً توصیه نمی‌شود. قرص‌های ال‌دی و اچ‌دی از ابزارهای رایج پیشگیری از بارداری ناخواسته به‌صورت اورژانسی هستند و از این نظر بر سایر روش‌های دارویی پیشگیری از بارداری برتری دارند.
قرص‌های حاوی پروژسترون (فاقد استروژن)
افراد مبتلا به میگرن و سیگاری‌ها، به‌ویژه بعد از 35 سالگی، افرادی که به بیماری‌های قلبی – عروقی مبتلا هستند و همچنین زنان شیرده می‌توانند از داروهای ضدبارداری‌ای که تنها حاوی پروژسترون هستند استفاده کنند و بدین‌ترتیب از عوارض نامطلوب استروژن با توجه به شرایط خود جلوگیری کنند.
احتمال بارداری درصورت استفاده از قرص‌های حاوی تنها پروژسترون بیشتر از قرص‌های ترکیبی است، اما این داروها همچنان آن‌قدر اثربخش هستند که به‌عنوان روشی مناسب برای پیشگیری از بارداری پیشنهاد شوند.
2. استفاده از داروهای تزریقی پیشگیری از بارداری (آمپول‌های ضدبارداری)
یکی دیگر از رو‌های جلوگیری از بارداری ناخواسته استفاده از آمپول‌های ضدبارداری است. آمپول‌های ضدبارداری انواع مختلفی دارند و می‌توانند به‌صورت ترکیبی یا تنها شامل پروژستورن باشند. آمپول‌های ترکیبی معمولاً هر یک ماه یک بار و آمپول‌هایی که تنها پروژسترون دارند هر 3 ماه یک‌بار تزریق می‌شوند.
داروهای تزریقی ضدبارداری‌ای که تنها حاوی پروژسترون هستند برای افرادی که منع مصرف استروژن دارند، افرادی بالای 35 سال، مبتلایان به بیماری‌های قلبی – عروقی و زنان شیرده، گزینه‌های مناسبی هستند.
احتمال بارداری درصورت استفاده از آمپول‌های ضدبارداری کمتر است، اما اثرات جانبی نامطلوب این داروها بیشتر است و به‌همین علت پیشنهاد می‌شود زنان زیر 35 سالی که منع مصرف استروژن و مشکلی از بابت فراموشی مصرف منظم قرص‌های ضدبارداری ندارند، از ال‌دی برای پیشگیری از بارداری استفاده کنند.
آمپول‌های ضدبارداری کاربردی در پیشگیری اورژانسی از بارداری و پیشگیری از انتقال بیماری‌های مقاربتی ندارند.
3. استفاده از چسب‌های ضدبارداری
چسب‌های ضدبارداری تأثیری مشابه قرص‌های ضدبارداری دارند و نحوه‌ی استفاده از آن‌ها به شیوه‌ی استفاده از قرص‌های ضدبارداری شبیه است.
چسب‌های ضدبارداری روی قسمت‌های مختلف بدن چسبانده می‌شوند و با ترشح هورمون‌های استروژن و پروژسترون، بسته به نوع چسب، مانع از بروز بارداری ناخواسته می‌شوند.
این چسب‌ها بین روزهای اول تا پنجم قاعدگی روی پوست چسبانده و بعد از 21 روز جدا می‌شوند و بعد از یک وقفه‌ی 7 روزه دوباره روی پوست قرار می‌گیرند، درست مثل قرص‌های ضدبارداری. چسب‌های ضدبارداری کاربردی در جلوگیری اورژانسی از بارداری و جلوگیری از انتقال بیماری‌های مقاربتی ندارند.
4- استفاده از اسپرم‌کش‌ها
اسپرم‌کش‌ها موادی هستند که پیش از رابطه‌ی جنسی به‌صورت واژینال استفاده می‌شوند. استفاده از اسپرم‌کش‌ها به‌تنهایی روش مناسبی برای پشگیری از بارداری نیست و احتمال بارداری درصورت استفاده از این روش، بدون به‌کارگیری سایر روش‌های پیشگیری از بارداری، به‌نسبت بالاست.
پیشنهاد می‌شود درصورت استفاده از اسپرم‌کش‌ها از یک روش ضدبارداری دیگر هم استفاده شود. یکی از معایب استفاده از اسپرم‌کش‌ها افزایش شانس انتقال بیماری‌های مقاربتی است. اسپرم‌کش‌ها کاربردی در پیشگیری اوژانسی از بارداری ندارند.
منبع جلوگیری از بارداری ناخواسته
