متوکلوپرامید برای چیست؟
- نام لاتین: metoclopramide
- نام فارسی: متوکلوپرامید
- مصرف در حاملگی: B
- گروه درمانی – دارویی: پـاراسمپاتومیمتیک، از داروهـای پـروکینتیک و ضـدتهوع و اسـتفراغ و آنتی دوپامینرژیک
مرجع اطلاعات دارویی بانک دارو، تمام اطلاعات دارویی مورد نیاز شما را جمع آوری کرده و سپس برای افزایش دانش سلامتی شما انتشار می دهد.
اشکال دارویی:
قرص Tab: 10mg
آمپول تزریقی Inj: 10mg/2ml
قطره دهانی Oral Drop: 4mg/ml - 60ml/15ml
کپسول ژلاتینی Gelatin Cap: 10mg
فارماکوکینتیک – دینامیک ، مکانسیم اثر:
جذب سریع و کامل گوارشی، حداکثر میزان پلاسمایی یک تا دو ساعت پس از مصرف، %٧٥ فراهمی زیسـتی، حجم توزیع بسیار وسیع، عبور از BBB و جفت، ترشح در شیر، مهار مرکزی‌گیرنده دوپامین، اثر از طریق افزایش حرکت GI در پاسخ به استیل کولین، افزایش تون دریچه کـاردیا در هـنگام اسـتراحت و افـزایش شدت و ضد انقباضات دستگاه گوارش فوقانی، آثار ضداستفراغی از طریق افزایش آستانه تحریک CTZ و تخلیه سریع معده %٨٥ دفع‌کلیوی و %٥ صفراوی. دفع دوفازی. نیمه عمر نهایی ٤ تا شش ساعت.
مصرف برحسب اندیکاسیون:
- ریفلاکس معده به مری
- درمان استفراغ ناشی از شیمی درمانی
- گاستروپارزی دیابتی
- جلوگیری از استفراغ‌های بعد از عمل
- تسهیل انتوباسیون روده کوچک
- کمک به تخلیه معده در پرتودرمانی
مصارف جانبی: در سکسکه مقاوم همراه باکلرپرومازین، در القای شیردهی، میگرن، افت وضفیتی فشارخون، متوقف کردن خون‌ریزی از واریس مری
تداخلات مهم:
دارویی:
- مصرف همزمان با فنوتیازین‌ها ممنوع به علت عوارض اکستراپیرامیدال.
- افـزایش سـمیت لیتیـم با دادن متوکلوپرامید.
- احتمال تداخل با داروهای سیستم عصبی شامل ضدصرع‌ها، ضدافسردگی‌ها و سمپاتومیمتیک‌ها.
- از بین‌رفتن اثر دارو با آنالژزیک‌های اوپیوئیدی و آنتی‌موسکارینیک‌ها.
- کاهش جذب دیگوکسین و افزایش جذب آسپیرین و استامینوفن.
- آثـار ضـد بروموکریپتین.
- تـاثیر بـر جذب گوارشی سایر داروهای خوراکـی.
- اصلاح میزان انسولین مصرفی در بیماران دیابتیک
آزمایشگاهی:
- افزایش سطح پرولاکتین و آلدوسترون سرم.
موارد منع مصرف و احتیاط:
منع مصرف: شرایطی که ایجاد انقباض، خطر دارد مثل خون‌ریزی گوارشی، پرفوراسیون و انسداد در دستگاه گوارش، فئوکروموسیتوم، صرع، حساسیت به دارو.
احتیاط: دو انتهای طیف سنی، نارسایی‌کلیه، نارسایی کبد، بیماران افسرده هـنگام کـار بـا مـاشین‌آلات و رانندگی
عوارض جانبی:
شایع‌ترین: عوارض خارج هرمی در دو دهم درصد از موارد، در افراد جوان، پیر، بچه‌ها و خانـم‌ها و در مصرف با دوز بالا شایع‌تر. غالبآ در 24 تا 48 ساعت اول با دوز معمول و به شکل حرکات غیرارادی اندام‌ها، تورتیکولی و grimacing و در موارد نادرتر استریدور و تنگی نفس، علایـم شبه پارکینسون در درمان دراز مدت (بیش از ٦ ماه) و بهبود تدریجی ٣-٢ ماه پس از قطع دارو. دیس‌کینز تاخیری و غیرقابل برگشت در افراد مسن (به ویژه خانم‌ها) بی‌قراری، منگی، خستگی، سردرد،کم خوابی، کانفیوژن، افسردگـی، تمایل به خودکشی.
مهم‌ترین: تشنج، توهم، گالاکتوره، آمنوره، ژنیکوماستی، ناتوانی جـنسی، احـتباس آب، افت یـا افـزایش فشارخون و نبض، اسهال، هپاتوتوکسیسیته، تکرر و عدم کنترل ادرار، نوتروپنی، لکوپنی، آگرانولوسیتوز، حساسیت و متهموگلوبینمی.
سایر عوارض: راش، تهوع، تب
مصرف در بارداری و شیر دهی:
ترشح در شیر، تجـویز براساس سنجیدن فواید دارو، تجـویز با احتیاط در بارداری.
مسمومیت و درمان:
علائـم: منگی، عدم قدرت جهت یابی، عوارض اکستراپیرامیدال، علایـم موقتی هستند و بهبودی خـود بـه خـودی در یک شـبانه‌روز. بـا هـمودیالیز بـرداشت مـقدار کـمی دارو از پـلاسما،ایجاد متهـموگلوبینمی در نوزادان (درمان با متیلن‌بلو).
درمان مسمومیت: اقدامات حمایتی و علامتی از بی‌پریدین می‌توان بـرای درمـان عـلایم خـارج هـرمی استفاده کرد.
همچنین بخوانید: اطلاعات دارویی مسالامین
توجهات پزشکی – پرستاری ، آموزش بیمار - خانواده:
- نیاز به رقیق‌کردن در تزریق وریدی با دوز بالا
- پوشاندن محلول تزریقی با فویل آلومینیومی برای محافظت از نور
- پایدار ماندن قرص‌ها تا ٣ سال و آمپول‌ها تا ٥ سال در درجه حرارت اتاق
- اضطراب و منگی در تزریق سریع
- بررسی دائم محلول‌ها از نـظر تـغییر رنگ
- کار با وسایل سنگین و رانندگی
- آموزش علایم دیستونی حاد و اقدامات لازم در صورت بروز
