مترونیدازول چه کاربردی دارد؟
- نام لاتین: metronidazole
- نام فارسی: مترونیدازول
- مصرف در حاملگی: B
- گروه درمانی – دارویی: نیتروایمیدازول - ضدباکتری، ضدپروتوزوئر، ضدآمیب
مرجع اطلاعات دارویی بانک دارو، تمام اطلاعات دارویی مورد نیاز شما را جمع آوری کرده و سپس برای افزایش دانش سلامتی شما انتشار می دهد.
اشکال دارویی:
Tab: 250mg
Infu: 5mg/ml -100ml
Oral susp: 125mg/5ml - as Benzoate
فارماکوکینتیک – دینامیک ، مکانسیم اثر:
دارای خاصیت باکتریسیدی، نحوه اثر از طریق تولید ماده‌ای از نیتروردوکتازها، باکتریائی احیا شده که بـا DNA باکتری تداخل می‌کند. جذب خوراکـی خوب، اوج غلظت پلاسمایی دوزهـای ٢٥٠ و ٥٠٠ بـه ترتیب ٥ و ١٠ میکروگرم در میلی‌لیتر در ٢-ا ساعت بعد.
توزیع بافتی‌گسترده، متابولیسم‌کبدی، نیمه عمر ٨ ساعت متابولیت فعال دارو، متابولیت هیدروکسی است با نیمه عمر طولانی، دفع بیشترکلیوی و قسمتی مدفوعی.
مصرف برحسب اندیکاسیون:
عفونت‌های بیهـوازی شامل آبسه‌های شکمی و کبدی , پریتونیت، عفونت‌های پوستی، عفونت‌های مربوط به دستگاه تناسلی زنان، عفونت‌های زایمانی، سپتی‌سمی باکتریال، عفونت‌های استخوان و مفاصل، مننژیت و آبسه‌های معرب، پنومونی ,اندوکاردیت، به عنوان پروفیلاکسی قبل ,بعد از عمل .
مصارف جانبی: بیماری‌کرون ، انسفالوپاتی کبدی ، کاهش میزان عفونت در جراحـی‌های شکـمی و ژنـیکولوژیک، نـئوپلاسـم‌های بـدخیم، اولسرپپتیک، بیماری‌های پوستی ،تریپانوزوما آفریقایـی.
تداخلات مهم:
دارویی:
- مصرف همزمان با داروهای ضدانعقاد خوراکـی، تشدید اثر این داروها و طولانی‌شدن PT
- در مصرف هـم زمان الکل بروز واکنش‌های شبه دی‌سولفیرام شـامل بـرافـروختگی، سـردرد، حـالت تــهوع، استفراغ، دل‌درد و تعریق زیاد؛
- بروز سایکوز و منگی در مصرف دی‌سولفیرام (توصیه شده به حداقل ٢ هفته فاصل بین قطع دی‌سولفیرام و شروع مترونیدازول)؛
- کاهش نـیمه عـمر در مـصرف هـمزمان بـا فنوباربیتال؛
- مصرف با احتیاط و کنترل مرتب غلظت سرمی لیتیم در تجویز مترونیدازول برای بیمارانی که از قبل لیتیم مصرف می‌کرده‌اند.
- نوتروپنی گذرا در مصرف فلوئوراوراسیل یا آزاتیوپرین؛
- احـتمال افزایش نیمه عمر پلاسمایی در مصرف همزمان سایمتیدین.
آزمایشگاهی:
- تداخل عمل با سنجش غلظـت سرمـی ALT , AST , LDH تریگلیسیرید یاگلوکز با روش کاهش جذب پرتو فرابنفش در اثر اکسیدشدن NADH به NAD .
موارد منع مصرف و احتیاط:
منع مصرف: دیسکرازی‌های خونی، بیماری فعال CNS ، سه ماهه اول بارداری، زمان شیردهی.
احتیاط: سه ماهه دوم و سوم بارداری، الکلیسم، بیماری کبدی.
عوارض جانبی:
شایع‌ترین: حالت تهوع (در مصرف فرم خوراکی)، در فرم تزریقی، حالت تهوع، استفراغ، دل‌درد، طعم فلز در دهان، و اسهال. در فرم موضعی، قرمزی گذر راه خشکی خفیف، احساس سوزش و تحـریک موضعی، اشک‌ریزش در صورت مصرف بر اطراف چشم.
مهم‌ترین: کولیت با غشای کاذب (فرم خوراکی و داخل مهبلی)، پانکراتیت، نـوروپاتی مـحیطی (رفـع درصورت قطع دارو)،
فرم خوراکی: سرگیجه، احساس عدم تعامل، آتاکسی، منگی، بی‌قراری، افسردگی، ضعف و بی‌خوابی.
فرم تزریقی: سردرد، احساس عدم تعادل، سرگیجه، سنکوپ، آتاکسی و منگی، لکوپنی و ترومبوسیتوپنی گذرای خفیف وگاهی آپلازی مغز استخوان. عوارض دیگر ناشی از مصرف فرم خوراکـی: احساس سوزش و درد پیشابراه، سوزش ادرار، سیستیت، پرادراری، عدم کنترل ادرار، احساس فشار در لگن، خشکی ناحیه ولو و واژن، مقاربت دردناک و کاهش تمایلات جنسی، تیره‌شدن ادرار، واکنش‌های حساسیتی شـامل کـهیر، خارش، راش، برافروختگی، احتقان بینی، تب و درد مفاصل، صاف‌شدن موج T در ECG ، ترومبوفلبیت در فرم تزریقی
سایر عوارض: یبوست، زبان پرزدار، گلوسیت و استوماتیت، پیوری، کاهش میل جنسی، دیس‌پارونی، ادم&zwnjzwnj;، عفونت ثانوی قارچی یا باکتریایی، ژنیکوماستی.
مصرف در بارداری و شیر دهی:
در دوره بارداری مراجعه به موارد منع مصرف و احتیاط در دوران شیردهی، قطع تغذیه نوزاد با شیر مادر تا حداقل ٢٤ ساعت بعد از تجویز و تجویز به شکل تک‌دوز به میزان دو گرم
مسمومیت و درمان:
علایم: تهوع، استفراغ، آتاکسی و اثرات سمی عصبی
درمان: علامتی و حمایتی
همچنین بخوانید: اطلاعات دارویی متفورمین
توجهات پزشکی – پرستاری ، آموزش بیمار - خانواده:
- شمارش‌کامل سلولی همراه با شمارش افتراقی WBC قبل، حین و بعد از درمان
- قطع مصرف در صورت بروز عوارض سمی عصبی
- تزریق وریدی بـا احـتیاط در افـراد مسـتعد ورم، یـا مـصرف‌کننده کورتیکواستروئید یا مبتلا بهCHF
- آزمایش مدفوع تا سه ماه پس از قطع درمان در بیمار آمیبیازی
- مصرف با معده خالی یک ساعت قبل یا ٢ ساعت بعد از غذا
- پرهیز از مصرف وریـدی بـه شکـل بولوس
- غلظت نهایی محلول تزریقی 8mg در هر سی‌سی باشد
- افزودن 5meq بـی‌کربنات سدیم به ازاء هر 500mg مترونیدازول جهـت خنثی‌سازی برای انفوزیون وریـدی
- تـزریق وریـدی آهسـته و در حداقل یک ساعت
- عدم استفاده از ظروف یا وسایل آلومینیومی حین آمـاده‌سازی تـا تـزریق دارو
- ایجاد رسوب در دمای یخچال
- استفاده از محلول آماده شده ظـرف ٢٤ سـاعت
- پـرهیز از مخلوط‌کردن سایر داروها با انفوزیون وریدی
- پرهیز از دو برابرکردن دوز در مواقع فراموشی دوز قبلی
- درمان مشابه در همسر خانم تحت درمان با مترونیدازول جهـت تریکوموناس یا توصیه به عدم مقاربت یا استفاده ازکاندوم
- پرهیز از مصرف الکل تا ٤٨ ساعت بعد از قطع درمان
- تـیره‌شدن ادرار بـه رنگ قرمز -قهوه‌ای
- مراجعه به پزشک در صورت علایم عفونت ثانویه به ویژه باکاندیدا
